የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ፌዴራል ነጋሪት ጋዜጣ ሦስተኛ ዓመት ቁጥር ፲፱ አዲስ አበባ የካቲት ፲፫ ቀን ፲፱፻፳፬ በኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ጠባቂነት የወጣ አዋጅ ቁጥር ፳፩ / ፲፱፻፳፱ ዓ . ም የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ መንግሥት አገር ውስጥ ገቢ ባለሥ ልጣን ማቋቋሚያ አዋጅ . . . . . . . . . . . . ገጽ ፫፻፴፱ አዋጅ ቁጥር ፳፩ / ፲፱፻፷፱ የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ መንግሥት አገር ውስጥ ገቢ ባለሥልጣንን ለማቋቋም የወጣ አዋጅ በአገራችን ተግባራዊ የሆነውን ፌዴራላዊ የመንግሥት | አደረጃጀት በመከተል በፌዴራል መንግስትና በክልል መስተዳ | ድሮች መካከል የገቢ ክፍፍል በመደረጉ ፣ በፌዴራሉ መንግስት እንዲሰባሰቡ በሕግ ተለይተው የተመደቡ የግብር ገቢዎች ምንጫቸውም ሆነ ሥርጭታቸው በሁሉም ክልል መስተዳድሮች የሚገኝ በመሆኑና የእነዚህ ገቢዎች አሰባሰብ በሚገባ መከናወን ስላለበት ፤ በፌዴራል መንግስት አገር ውስጥ ገቢ ባለሥልጣን አስፈላ ጊውን ሥልጣንና ተግባር ፡ ቀልጣፋ የሆነ የአሰራር ሥርአት | Inland Revenue Authority as an autonomous public offic ያለውና ራሱን የቻለ የመንግሥት መሥሪያ ቤት ሆኖ እንዲቋቋም | በማስፈለጉ ፣ ! በኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ሕገመን ግስት አንቀጽ ፶፭ ( ፩ ) መሠረት የሚከተለው ታውጇል ። ፩ . አጭር ርዕስ ይህ አዋጅ “ የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ መንግሥት አገር ውስጥ ገቢ | ባለሥልጣን ማቋቋሚያ አዋጅ ቁጥር ፳፩ / ፲፱፻ዥፀ ” ተብሎ ሊጠቀስ ይችላል ። ያንዱ ዋጋ 2 , d ነጋሪት ጋዜጣ ሣቁ ፰ሺ፩ ገጽ ፫፻፱ ፌዴራል ነጋሪት ጋዜጣ ቁጥር ፲፱ የካቲት ፲፫ ቀን ፲፱፻፫፱ ዓ . ም . Federal Negarit Gazeta – No . 19 20 February 1997 – Page 350 _ ፪• ትርጓሜ የቃሉ አገባብ ሌላ ትርጉም የሚያሰጠው ካልሆነ በስተቀር በዚህ አዋጅ ውስጥ ፡ ፩ « ሰው » ማለት ማናቸውም የተፈጥሮ ሰው ወይም በሕግ የሰውነት መብት የተሰጠው አካል ነው ፣ ፪ : « የግብር ሕግ » ማለት በገቢና በወጪ ዕቃዎች ላይ ከሚጣሉ ቀረጦችና ታክሶች በስተቀር በፌዴራሉ መንግስት እንዲሰ በሰብ ስለተመደበ ማናቸውም ግብርና ቀረጥ የሚደነግግ ሕግ ፫• « ቦርድ » ማለት የፌዴራል መንግሥት የገቢዎች ቦርድ ነው ፣ ፬• « ግብር መወሰን » ማለት አግባብ ባለው ሕግ መሠረትከአንድ ግብርከፋይ ሊሰበሰብ የሚገባውን የግብር መጠን ግብርከፋዩ ያቀረበውን የገቢ ማስታወቂያና የያዛቸውን የሂሳብ መዝገ ቦችና መግለጫዎች መሠረት በማድረግ መተመን ወይም ሕጉ የሚፈቅድ ሲሆን በግምት መተመን ነው ። ፫ መቋቋም ፩• የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ መንግሥት አገር ውስጥ ገቢ ባለሥ ልጣን ( ከዚህ በኋላ « ባለሥልጣኑ » እየተባለ የሚጠራ ) የሕግ | ሰውነት ያለው ራሱን የቻለ የፌዴራል መንግሥት መሥሪያ ቤት ሆኖ በዚህ አዋጅ ተቋቁሟል ። ፪• የባለሥልጣኑ ተጠሪነት ለቦርዱ ይሆናል ። _ ፩ ዋና መሥሪያ ቤት የባለሥልጣኑ ዋና መሥሪያ ቤት በአዲስ አበባ ሆኖ እንደአስፈላ ጊነቱ በሌሎች ሥፍራዎች ቅርንጫፍ መሥሪያ ቤቶች ሊኖሩት ይችላል ። ፭ ዓላማዎች ፡ ባለሥልጣኑ የሚከተሉት ዓላማዎች ይኖሩታል ፡ ፩• የግብር ሕጎችን ፡ ደንቦችንና መመሪያዎችን ማስከበርና ማስፈጸም ፣ ፪• በሕግ ተለይተው በፌዴራሉ መንግሥት እንዲሰበሰቡ የተመ ደቡትን ግብሮች መወሰን ፡ መሰብሰብና ማስፈጸም ፣ ፮• የባለሥልጣኑ ሥልጣንና ተግባር ባለሥልጣኑ የሚከተሉት ሥልጣንና ተግባሮች ይኖሩታል ፣ ፩ . በሕግ ተለይተው በፌዴራሉ መንግሥት እንዲሰበሰቡ የተመደቡ የግብር ገቢዎችን ይወስናል ፡ ይሰበስባል ፤ ፪ . ለግብር አወሳሰን የሚያስፈልጉ መረጃዎች ይሰበስባል : ያጠናቅራል ፡ ያሰራጫል ፡ ፫ የግብር ሕጎችን ለማስፈጸም የሚያስፈልጉ በማናቸውም ሰው እጅ የሚገኙ ሠነዶችን ይመረምራል ፣ ፬ . የግብር አወሳሰን ፡ አሰባሰብ ፡ ሂሳብ አያያዝ እና ሌሎች ተጓዳኝ ሥራዎችን ለማከናወን የሚያስችሉ የአሠራር ዘዴ ዎችንና ሥልቶችን ይቀይሳል ፡ ተግባራዊነታቸውንም ያረጋግጣል ፡ ፭ ግብር ከፋዮች መብትና ግዴታቸውን እንዲወጡ ተገቢውን ያደርጋል ፡ • የግብር ሕጎችን ደንቦችንና መመሪያዎችን ለማሻሻል ጥናቶችን ያካሂዳል ፡ ለቦርዱ አቅርቦ ያስወስናል ፣ ፯ . የግብር ሕጎችን በመጣስ የሚፈጸሙ ወንጀሎችን በፖሊስ እንዲጣሩያደርጋል ፡ ዓቃቤ ሕጎችእንዲሾሙለት በማድረግ የወንጀል ክሶችን ይመሰርታል ፤ ይከታተላል ፤ ገጽ ፫የፃ፩ ፌዴራል ነጋሪት ጋዜጣ ቁጥርሀ የካቲት ፲ ቀን ፲ህያዥ0 ዓ - ም - Federal Negarit Gazeta No . 19 20 February 1997 - Page 351 ቿ አስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ የግብር አወሳሰን : አስባሰብና አፈጸጸም ሥልጣኑን በሙሉ ወይም በከፊል ለክልል መስተዳድሮች ገቢ ሰብሳቢ አካላት በውክልና ሊሰጥ ይችላል ፡ ለአፈጻጸሙ ተገቢውን ምክርና ድጋፍ ያደርጋል ፡ ሀ ለግብር አስተዳደር ብቃት ያላቸውን ባለሙያዎች ለማፍራት የሚያስችለውን ስልጠናና የሙያ ማሻሻያ ዘዴዎችን ይዘረጋል ፡ ፲ የንብረት ባለቤት የመሆን ፡ ውል የመዋዋል ፡ በስሙ የመክሰስና የመከሰስ ፡ ፲፩ ዓላማዎቹን ከግብ ለማድረስ አስፈላጊ የሆኑ ሌሎች ተግባሮችን ያከናውናል ። ፯ . የባለሥልጣኑ አቋም ፩ ባለሥልጣኑ ፡ ሀ ) ዋና ሥራ አስኪያጅ ፡ ለ ) ምክትል ዋና ሥራ አስኪያጅ ፡ እና ሐ ) ለሥራው የሚያስፈልጉት ሠራተኞች ፡ ይኖሩታል ። ፪• ዋናው ሥራ አስኪያጅ በቦርዱ አቅራቢነት በመንግሥት ይሾማል ። ፫ ምክትል ዋና ሥራ አስኪያጁ ፡ እንዲሁም ተጠሪነታቸው ለዋናው ሥራ አስኪያጅና ለምክትል ዋና ሥራ አስኪያጁ የሆኑ የባለሥልጣኑ ሀላፊዎች በዋናው ሥራ አስኪያጅ | 8 . Powers and Duties of the General Manager አቅራቢነት በቦርዱ ይሾማሉ ። ቿ የዋናው ሥራ አስኪያጅ ስልጣንና ተግባር ፩ . ዋናው ሥራ አስኪያጅ ከቦርዱ በሚሰጠው አጠቃላይ መመሪያ መሠረት የባለሥልጣኑን ሥራዎች ያቅዳል በበላ ይነት ይመራል ፡ ያስተዳድራል ፡ ይቆጣጠራል ። ፪• ከዚህ በላይ በንዑስ አንቀጽ ( ፩ ) በተገለጸው አጠቃላይ አነጋገር ሳይወሰን ዋናው ሥራ አስኪያጅ ፡ ሀ ) በዚህ አዋጅ አንቀጽ ፮ የተመለከቱትን የባለሥልጣኑን ሥልጣንና ተግባሮች ሥራ ላይ ያውላል ፡ ለ ) የባለሥልጣኑን ዓመታዊ እቅድ ፡ የሥራ ፕሮግራም እና በጀት አዘጋጅቶ ለቦርዱ ያቀርባል ፡ ሲፈቀድም በሥራ ላይ ያውላል ፡ ሐ ) ለባለሥልጣኑ በተፈቀደው በጀትና የሥራ ፕሮግራም መሠረት ገንዘብ ወጪ ያደርጋል ፡ መ ) የፌዴራል ሲቪል ሰርቪስ ሕግን መሠረታዊ ዓላማዎች በመከተል ቦርዱ በሚያጸድቀው መመሪያ መሠረት የባለሥልጣኑን ሠራተኞች ይቀጥራል ፡ ያስተዳድራል ፡ ሠ ) ከሶስተኛ ወገኖች ጋር በሚደረጉ ግንኙነቶች ሁሉ ባለሥልጣኑን ይወክላል ። ፫ ዋናው ሥራ አስኪያጅ ለባለሥልጣኑ ሥራ ቅልጥፍና በሚያስፈልግ መጠን ሥልጣንና ተግባሩን በከፊል ለምክትል ዋና ሥራ አስኪያጁ ፡ ለሌሎች የባለሥልጣኑ ኃላፊዎችና ሠራተኞች በውክልና ሊያስተላልፍ ይችላል ። _ ፬ . ዋናው ሥራ አስኪያጅ ስለባለሥልጣኑ ሥራ እንቅስቃሴ በዓመቱ መጨረሻ ወይም አስፈላጊ በሆነ ጊዜ ሁሉ ለቦርዱ | ሪፖርት ያቀርባል ። ገጽ የሃ፪ ፌዴራል ነጋሪት ጋዜጣ ቁጥር፲ህ የካቲት ፲፫ ቀን ፲፱፻ዥ፱ዓም : Federal Negarit Gazeta – No . 19 20 February 1997 – Page 352 _ ፱• በጀት ባለሥልጣኑ በመንግሥት በሚመደብለት በጀት ይተዳደራል ። | ፲• የሂሣብ መዛግብትና ምርመራ ፩ : ባለሥልጣኑ የተሟሉና ትክክለኛ የሆኑ የሂሣብ መዛግብት ይይዛል ። ፪• የባለሥልጣኑ ሂሳብ በዋናው ኦዲተር ወይም ዋናው ኦዲተር በሚወክለው የሂሣብ መርማሪ በየዓመቱ ይመረመራል ። ፲፩ - የመብትና ግዴታዎች መተላለፍ ፩ ቀደም ሲል የአገር ውስጥ ገቢ አስተዳደር በኋላም የአገር | 11 . Transfer of Rights and Obligations ውስጥ ገቢ ባለሥልጣን በመባል ይታወቅ የነበረው መሥሪያ ቤት መብቶችና ግዴታዎች በዚህ አዋጅ ለባለሥልጣኑ ተላልፈዋል ። ፪• በግብር ሕጎች ወይም በሌሎች ሕጎች « የገቢ ግብር ባለሥ ልጣን » « የታክስ ባለሥልጣን » ፡ « የአገር ውስጥ ገቢ አስተዳደር » ፡ « የአገር ውስጥ ገቢ መሥሪያ ቤት » ወይም ሌሎች ተመሳሳይ መጠሪያዎች « የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ መንግሥት አገር ውስጥ ገቢ ባለሥልጣን » በሚለው ተተክ ተዋል ። _ ፲፪• ቅጣት ማንኛውም የባለሥልጣኑ ሹም ወይም ሠራተኛ ፡ ፩ - በዝምድና ወይም በሌላ ግንኙነት የተነሳ ግብር ወይም ቀረጥ እንዳይከፈል ወይም እንዲቀነስ ያደረገ ወይም ለማድረግ የሞከረ እንደሆነ ከ፲ እስከ 10 ዓመት በሚደርስ ጽኑ እስራት ይቀጣል ፡ ፪ . ለግብር ወይም ለቀረጥ አወሳሰን ሲባል የተሰበሰቡ መረጃ ዎችን ያጠፋ ፡ የሰወረ ወይም ይዘታቸውን የለወጠ እንደሆነ ከ፭ እስከ ፲ ዓመት በሚደርስ ጽኑ እሥራት ይቀጣል ። - ከሥራው ጋር በተያያዘ ሁኔታ የሚፈጽማቸው ሌሎች ጥፋቶችን በሚመለከት አግባብ ያላቸው የኢትዮጵያ ፌዴራል መንግሥት የፋይናንስ አስተዳደር አዋጅ ቁጥር ዛጊ በህየዝሀ ድንጋጌዎች ተፈፃሚ ይሆናሉ ። ፲፫ . ተፈጻሚ የማይሆኑ ሕጎች ይህን አዋጅ የሚቃረኑ ሕጎች : ደንቦች : መመሪያዎችና የአሠራር ልምዶች በዚህ አዋጅ የተሸፈኑ ጉዳዮችን በሚመ ለከት ተፈጻሚነት አይኖራቸውም ። ፲፬ - አዋጁ የሚጸናበት ጊዜ ይህ አዋጅ ከየካቲት 11 ቀን ፲ሀየሙሀ ዓ . ም ጀምሮ የጸና ይሆናል ። አዲስ ኦበባ የካቲት ፲፫ ቀን ፲፱የዝሀ ዓ . ም | ዶ ር ነጋሶ ጊዳዳ የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ፕሬዚዳንት ብርሃንና ሰላም ማተሚያ ቤት ታተመ