የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ፌዴራል ነጋሪት ጋዜጣ ዘጠነኛ ዓመት ቁጥር ፲፪ አዲስ አበባ ጳጉሜ ፮ ቀን ፲፱፻፲፭ በኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ጠባቂነት የወጣ አዋጅ ቁጥር ፫፻፳፯ / ፲፱፻፶፭ ዓም የፌዴራል አገር ውስጥ ገቢ ባለሥልጣንን እንደገና ለማቋቋም የወጣ አዋጅ ገጽ ፪ሺ፫፻፳፩ አዋጅ ቁጥር ፫፻፳፯ / ፲፱፻፶፭ የፌዴራል መንግሥት አገር ውስጥ ገቢ ባለሥልጣንን እንደገና ለማቋቋም የወጣ አዋጅ በሕገ መንግሥቱ እና በሌሎች የታክስ ሕጐች በፌዴራሉ መንግሥት እንዲሰበሰቡ የተወሰኑ የታክስ / ገቢዎች ምንጫቸውም ሆነ ሥርጭታቸው በሁሉም የአገሪቱ ክልሎች የሚገኙ በመሆኑና | other Tax Laws , for collections by the Federal Government የነዚህ ገቢዎች አሰባሰብ በብቃት መከናወን ያለበት በመሆኑ ፣ በገቢ ባለሥልጣኑ የሚከናወነው ተግባርና የተለየ የሥራ ባህሪይ የሚጠይቀውን ከሙስና ምዝበራና ጉቦኝነት የፀዱና በከፍተኛ ዲሲፕሊንና ሥነ ምግባር የሚመሩበት የሠራተኞች | zlement and birbery and guided by high standard discipline , አስተዳደር ሥርዓት ለመዘርጋት እንዲቻል ፣ ይህን ኃላፊነት በብቃትእንዲወጣ የተሟላ ድርጅታዊ አቋም ፣ የሰለጠነ የሰው ኃይል ፣ በዘመናዊ የመረጃ ቴክኖሎጂ የሚታገዝ | responsibilities , with well equipped organizational setup ቀልጣፋ የአሰራር ሥርዓት እንዲኖረው ለማስቻል የፌዴራል አገር | trained manpower and efficient working systems supported ውስጥ ገቢ ባለሥልጣንን እንደገና ማቋቋም በማስፈለጉ ፣ በኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞራሲያዊ ሪፐብሊክ ሕገ መንግሥት አንቀጽ ፵፭ ንዑስ አንቀጽ ( ፩ ) መሠረት የሚከተለው | of the Constitution of the Federal Democratic Republic of ታውጇል ። ፩ . አጭር ርዕስ ይህ አዋጅ “ የፌዴራል አገር ውስጥ ገቢ ባለሥልጣንን እንደገና ለማቋቋም የወጣ አዋጅ ቁጥር ፫፻፳፯ / ፲፱፻፲፭ ” ተብሎ ሊጠቀስ ይችላል ። ፪ . ትርጓሜ በዚህ አዋጅ ውስጥ ፣ ፩ ) “ ሰው ” ማለት ማናቸውም የተፈጥሮ ሰው ወይም በሕግ የሰውነት መብት የተሰጠው አካል ነው ። ፪ ) “ የታክስ ሕግ ” ማለት በገቢና ወጪ ዕቃዎች ላይ ከሚጣለው የጉምሩክ ቀረጥ በስተቀር በፌዴራሉ መንግሥት እንዲሰበሰብ ስለተመደበው ማናቸውም ታክስ ወይም ቀረጥ የሚደነግግ ሕግ ነው ። ያንዱ ዋጋ ነጋሪት ጋዜጣ ፖሣቁ ፰ሺ፩ ገጽ ፪ሺ፫፻፳፪ ፌዴራል ነጋሪት ጋዜጣ ቁጥር ፲፪ ጳጉሜ ፮ ቀን ፲፱፻፶፭ ዓም : ፫ ) “ ታክስ ግብር መወሰን ” ማለት አግባብ ባለው ሕግ መሠረት ከአንድ ታክስ / ግብር ከፋይ የሚፈለገውን የታክስ ግብር መጠን ታክስ / ግብር ከፋዩ ያቀረበውን የታክስ / የገቢ ማስታወቂያና የያዛቸውን የሂሣብ መዝገ ቦችና መግለጫዎች መሠረት በማድረግ መተመን ወይም ሕግ የሚፈቅድ ሲሆን በግምት መተመን ነው ፣ ፬ ) “ ሚኒስትር ” እና “ ሚኒስቴር ” ማለት የገቢዎች ሚኒስትር እና የገቢዎች ሚኒስቴር ናቸው፡ ፫ • መቋቋም ፩ ) የፌዴራል አገር ውስጥ ገቢ ባለሥልጣን ( ከዚህ በኋላ ባለሥልጣን እየተባለ የሚጠራው ) የሕግ ሰውነት ያለው ራሱን የቻለ የፌዴራል መንግሥት መሥሪያ ቤት ሆኖ በዚህ አዋጅ እንደገና ተቋቁሟል ። ፪ ) የባለሥልጣኑ ተጠሪነት ለሚኒስትሩ ይሆናል ። ዋና መሥሪያ ቤት የባለሥልጣኑ ዋና መሥሪያ ቤት በአዲስ አበባ ሆኖ እንደ አስፈላጊነቱ በሌሎች ሥፍራዎች ቅርንጫፍ መሥሪያ ቤቶች ሊኖሩት ይችላል ። ፭ ዓላማዎች ባለሥልጣኑ የሚከተሉት ዓላማዎች ይኖሩታል ፣ ፩ ) የታክስ ግብር ሕጐችን ፣ ደንቦቸንና ፣ መመሪያዎችን ማስ ከበርና ማስፈጸም ፣ ፪ ) በሕግ ተለይተው በፌዴራሉ መንግሥት እንዲሰበሰቡ የተመደቡ ታክሶች ግብሮች መወሰን ፣ መሰብሰብና ማስፈፀም ። ፮ . የባለሥልጣኑ ሥልጣንና ተግባር ባለሥልጣኑ የሚከተሉት ሥልጣኖችና ተግባሮች ይኖሩታል ፣ ፩ ) በሕግ ተለይተው በፌዴራሉ መንግሥት እንዲሰበሰቡ የተመደቡ የግብር ገቢዎችን ይወስናል ፣ ይሰበሰባል ፣ ያስፈጽማል ፤ ፪ ) ለግብር አወሳሰን የሚያስፈልጉ መረጃዎችን ይሰበስባል ፣ ያጠናክራል እንደአስፈላጊነቱም ለገቢ ሰብሳቢ አካላት ያሰራጫል ፤ ፫ ) የግብር ሕጎችን ለማስፈጸም የሚያስፈልጉ በማናቸውም ሰው እጅ የሚገኙ ሰነዶችን ይመረምራል ፣ ፬ ) የግብር አወሳሰን ፣ አሰባሰብ ፣ ሂሳብ አያያዝ እና ሌሎች ተጓዳኝ ሥራዎችን ለማከናወን የሚያስችሉ የአሠራር ዘዴዎችንና ሥልቶችን ይቀይሳል ፣ ተግባራዊነታቸውንም ያረጋግጣል ፣ ፭ ) ግብር ከፋዮች መብትና ግዴታቸውን እንዲወጡ የሚያ ስችሉ ግንዛቤ ማስጨበጫ ፕሮግራሞች ተግባራዊ ያደርጋል ፣ ፮ ) የግብር ሕጎችን ደንቦችንና መመሪያዎችን አፈጻጸም ለማሻሻል የሚረዱ ጥናቶችን በማካሂድ ለሚኒስትሩ ያቀርባል ፣ ፯ ) የግብር ሕጎችን በመጣስ የሚፈጸሙ ወንጀሎችን በፖሊስ እንዲጣሩ ያደርጋል ፣ ዓቃቤ ሕጎች እንዲሾሙለት ወይም የአቃቤ ሕጎች ሥልጣን በውክልና እንዲሰጠው በማድረግ የወንጀል ክሶችን ይመሰርታል ፣ ይከታተላል ፣ ፰ ) አስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ የግብር አወሳሰን ፣ አሰባሰብና አፈጸጸም ሥልጣኑን በሙሉ ወይም በከፊል ለክልል መስተዳድሮች ገቢ ሰብሳቢ አካላት በውክልና ሊሰጥ ይችላል ፣ ለአፈጸጸሙ ተገቢውን ምክርና ድጋፍ ያደርጋል ፣ ፱ ) ለግብር አስተዳደር ብቃት ያላቸውን ባለሙያዎች ለማፍራት የሚያስችለውን ሥልጠናና የሙያ ማሻሻያ ዘዴዎችንና ሌሎች ስልቶች ይዘረጋል ፣ ፲ ) የንብረት ባለቤት የመሆን ፣ ውል የመዋዋል ፣ በስሙ የመከሰስና የመክሰስ ፣ ፲፩ ) ዓላማዎቹን ከግብ ለማድረስ አስፈላጊ የሆኑ ሌሎች ተግባሮችን ያከናውናል ። ገጽ ፪ሺ፫፻፳፫ ፌዴራል ነጋሪት ጋዜጣ ቁጥር ፲፪ ጳጉሜ፮ ቀን ፲፱፻፶፭ ዓ.ም. ፮ . የባለሥልጣኑ አቋም ፩ ) ባለሥልጣኑ ፣ ( ሀ ) ዋና ሥራ አስኪያጅ ፣ ( ምክትል ዋና ሥራ አስኪያጆች ፣ ( ሐ ) ለሥራው የሚያስፈልጉት ሠራተኞች ፣ ይኖሩታል ። ፪ ) ዋናው ሥራ አስኪያጅ በሚኒስትሩ አቅራቢነት በመን ግሥት ይሾማል ። ፫ ) ምክትል ዋና ሥራ አስኪያጆች በዋና ሥራ አስኪያጅ አቅራቢነት በሚኒስትሩ ይሾማሉ ። ፰ የባለሥልጣኑ ድርጅታዊ መዋቅርና የሠራተኞች አስተዳደር የባለሥልጣኑ ድርጅታዊ መዋቅር እና ደሞወዝ እስኬል ተዘጋጅቶ በሚኒስትሩ አማካይነት ለመንግሥት ይቀርባል ። ሲፈቀድም ሥራ ላይ ያውላል ፣ ፪ ) የፌዴራል መንግሥት የሠራተኞች አስተዳደር አዋጅ ቁጥር ፪፲፪ / ፲፱፻፶፬ ቢኖርም የባለሥልጣኑ ሠራተኞች አስተዳደር ሚኒስትሩ በሚያወጣው መመሪያ መሠረት ይሆናል ። የዋናው ሥራ አስኪያጅ ስልጣንና ተግባር ፩ ) ዋናው ሥራአስኪያጅከሚኒስትሩበሚሰጠው አጠቃላይ መመሪያ መሠረት የባለሥልጣኑን ሥራዎች ያቅዳል በበላይነት ይመራል ፣ ያስተዳድራል ፣ ይቆጣጠራል ፣ ፪ ) ከዚህ በላይ በንዑስ አንቀጽ ( ፩ ) በተገለጸው አጠቃላይ አነጋገር ሳይወሰን ዋናው ሥራ አስኪያጅ ( ሠ ) በዚህ አዋጅ አንቀጽ ( ፩ ) የተመለከቱትን የባለሥል ጣኑን ሥልጣንና ተግባሮች ሥራ ላይ ላይ ያውላል ፣ ( ለ ) የባለሥልጣኑን ዓመታዊ እቅድ ፣ የሥራ ፕሮግራም እና በጀት አዘጋጅቶ ለሚኒስትሩ ያቀርባል ፣ ሰፈቀድም በሥራ ላይ ያውላል ፣ ( ሐ ) ለባለሥልጣኑ በተፈቀደው በጀትና ፕሮግራም መሠረት ገንዘብ ወጪ ያደርጋል ፣ ( መ ) በዚህ አዋጅ አንቀጽ ፰ ንዑስ አንቀጽ ( ፪ ) መሠረት በሚወጣው መመሪያ የባለሥልጣኑን ሠራተኞች ይቀጥራል ፣ ያስተዳድራል ፣ ያስናብታል ፣ ( ሠ ) ከሦስተኛ ወገኖች ጋር በሚደረጉ ግንኙነቶች ሁሉ ባለሥልጣኑን ይወክላል ። ፫ ) ዋናው ሥራ አስኪያጅ ለባለሥልጣኑ ሥራ ቅልጥፍና በሚያስፈልግ መጠን ሥልጣንና ተግባሩን በከፊል ለምክትል ዋና ሥራ አስኪያጆች ፣ ለሌሎች የባለሥልጣኑ ኃላፊዎችና ሠራተኞች በውክልና ሊያስተላልፍይችላል ። ፬ ) ዋናው ሥራ አስኪያጅ ስለባለሥልጣኑ ሥራ እንቅስቃሴ በየዓመቱ መጨረሻ ወይም አስፈላጊ በሆነ ጊዜ ሁሉ ለሚኒስትሩ ሪፖርት ያቀርባል ። ፲ • በጀት ባለሥልጣኑ በመንግሥት በሚመደብለት በጀት ይተዳደራል ። ፲፩ . የሂሣብ መዛግብት ምርመራ ፩ ) ባለሥልጣኑ የተሟሉና ትክክለኛ የሆኑ የሂሣብ መዛግብት ይይዛል ፣ ፪ ) የባለሥልጣኑ ሂሣብ በዋናው ኦዲተር ወይም ዋናው ኦዲተር በሚወክለው የሂሣብ መርማሪ በየዓመቱ ይመረ ፲፪ • የመብትና ግዴታዎች መተላለፍ በአዋጅ ቁጥር ፳፩ / ፳፬ ተቋቁሞ የነበረው የፌዴራል አገር ውስጥ ገቢ ባለሥልጣን መብቶችና ግዴታዎች በዚህ አዋጅ ለባለሥልጣኑ ተላልፈዋል ። ፲፫ • በታክስ ባለሥልጣኑ ሠራተኞች ስለሚፈጸሙ ጥፋቶች ፩ ) ማንኛውም የባለሥልጣኑ ሹም ወይም ሠራተኛ፡ ( ሀ ) በዝምድና ወይም በሌላ ግንኙነት የተነሳ ግብር ወይም ቀረጥእንዳይከፈል ወይምእንዲቀነስያደረገ ወይም ለማድረግ የሞከረ እንደሆነ ፣ ገጽ የሺ፫፻፳፬ ፌዴራል ነጋሪት ጋዜጣ ቁጥር ፶፪ ጳጉማቹቀን ፲፱፻፶፭ ዓም : ( ለ ለግብር ወይም ለቀረጥ አወሳሰን ሲባል የተሰበሰቡ መረጃዎችን ያጠፋ ፣ የሰወረ ወይም ይዞታቸውን የለወጠ እንደሆነ ፣ ጥፋተኛ መሆኑ በፍርድ ቤት ሲረጋገጥ ከብር 50,000 / ሃምሳሺ በማይበልጥየገንዘብ መቀጫእና ከ፲ ዓመት በማያንስ ከ፳ ዓመት በማይበልጥ እሥራት ይቀጣል ። ፪ ) ከሥራው ጋር በተያያዘ ሁኔታ የሚፈጽማቸው ሌሎች ጥፋቶችን በሚመለከት አግባብ ያላቸው የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ መንግሥት የፋይናንስኣስተዳደር አዋጅቁጥር ፵፯ / ፲፱፻፳፱ ድንጋጌዎች ተፈጻሚ ይሆናሉ ። ፲፬ • ደንበና መመሪያ የማውጣት ሥልጣን ፩ ) የሚኒስትሮች ምክር ቤት ለዚህ አዋጅ አፈጸጸም ደንብ ሊያወጣ ይችላል ፣ ፪ ሚኒስትሩበዚህ አዋጅ የተሰጠውን ሥልጣን ለማስፈጸም መመሪያሊያወጣ ይችላል ። ፲፭ የተሻሩና ተፈጻሚ የማይሆኑ ሕጎች ፩ ) የፌዴራል አገር ውስጥ ገቢ ባለሥልጣንን ለማቋቋም ቁጥር ፳፩ / ፲፱፻፰፱ በዚህ አዋጅ ተሽሯል ፣ ፪ ) ይህን አዋጅ የሚቃረኑ ሕጎች ፣ ደንቦች ፣ መመሪያዎችና የኦሠራር ልምዶች በዚህ አዋጅ የተሸፈኑ ጉዳዮችን በሚመለከት ተፈጻሚነት አይኖራቸውም ። ፲፮ አዋጁ የሚጸናበት ጊዜ ይህ አዋጅ በኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ከፀደቀበት ከጳጉሜ ፮ ቀን ፲፱፻፭ ዓም ጀምሮ የፀና ይሆናል ። አዲስ አበባ ጳጉሜ ፮ ቀን ፲፱፻፶፭ ዓም ግርማ ወልደጊዮርጊስ የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ፕሬዚዳንት አታሚ ብርሃንና ሰላም ማተሚያ ድርጅት